| 1.
Hár segir, at hann (Gylfi) kom eigi heill út, nema hann sé fróðari, ok
"Stattu fram,
meðan þú fregn,
sitja skal sá, er segir."
2.
Njörðr á þá konu, er Skaði heitir, dóttir Þjaza jötuns. Skaði vill hafa bústað þann, er átt hafði faðir hennar, - þat er á fjöllum nökkurum, þar sem heitir Þrymheimr, - en Njörðr vill vera nær sæ. Þau sættust á þat, at þau skyldu vera níu nætr í Þrymheimi, en þá aðrar níu at Nóatúnum. En er Njörðr kom aftr til Nóatúna af fjallinu, þá kvað hann þetta:
"Leið erumk fjöll,
vark-a ek lengi á,
nætr einar níu;
ulfa þytr
mér þótti illr vera
hjá söngvi svana."
Þá kvað Skaði þetta:
"Sofa ek né máttak
sævar beðjum á
fugls jamri fyrir,
sá mik vekr,
er af víði kemr,
morgun hverjan már."
3.
Ok enn segir hann (Heimdallr) sjálfr í Heimdallargaldri:
"Níu em ek mæðra mögr,
níu em ek systra sonr."
4.
(In fjórtánda ásynja er) Gná. Hana sendir Frigg í ýmsa heima at erindum sínum. Hon á þann hest, er renn loft ok lög ok heitir Hófvarpnir. Þat var eitt sinn, er hon reið; at Vanir nökkurir sáu reið hennar í loftinu. Þá mælti einn:
"Hvat þar flýgr,
hvat þat ferr
eða at lofti líðr?"
Hon svarar:
"Né ek flýg
þó ek ferk
ok at lofti líðk
á Hófvarpni,
þeim er Hamskerpir
gat við Garðrofu."
5.
Því næst sendu æsir um allan heim erindreka at biðja, at Baldr væri grátinn ór helju, en allir gerðu þat; mennirnir ok kykvendin ok jörðin ok steinarnir ok tré ok allr málmr . . . . Þá er sendimenn fóru heim ok höfðu vel rekit sín erindi, finna þeir í helli nökkurum, hvar gýgr sat. Hon nefndist Þökk. Þeir biðja hana gráta Baldr ór Helju. Hon svarar:
"Þökk mun gráta
þurrum tárum
Baldrs bálfarar;
kyks né dauðs
nautk-a ek karls sonar,
haldi Hel því, er hefir."
En þess geta menn, at þar hafi verit Loki Laufeyjarson, er flest hefir illt gert með ásum.
6.
Þá fór Þórr til ár þeirar, er Vimur heitir, allra áa mest. Þá spennti hann sik megingjörðum ok studdi forstreymis Gríðarvöl, en Loki helt undir megingjarðar. Ok þá er Þórr kom í miðja ána, þá óx svá mjök áin, at uppi braut á öxl honum. Þá kvað Þórr þetta:
"Vax-at-tu nú, Vimr,
alls mik þik vaða tíðir
jötna garða í;
veiztu, ef þú vex,
at þá vex mér ásmegin
jafnhátt upp sem himin."
7.
En er Þórr kom til Geirröðar, þá var þeim félögum vísat fyrst í geitahús til herbergis, ok var þar einn stóll til sætis, og sat þar Þórr. Þá varð hann þess varr, at stóllinn fór undan honum upp at ræfri. Hann stakk Gríðarveli upp í raftana og lét sígast fast á stólinn. Varð þá brestr mikill, og fylgði skrækr. Þar höfðu verit undir stólinum dætr Geirröðar, Gjálp ok Greip, ok hafði hann brotit hrygginn í báðum. Þá kvað Þórr:
"Einu sinni
neyttak ásmegins
jötna görðum í,
þá er Gjalp ok Greip,
dætr Geirröðar,
vildu hefja mik til himins."
8.
Í Ásgarði fyrir dyrum Valhallar stendr lundr, sá er glasi er kallaðr, en lauf hans allt er gull rautt, svá sem hér er kveðit, at:
Glasir stendr
með gullnu laufi
fyrir Sigtýs sölum.
Sá er viðr fegrstr með goðum ok mönnum.
9.
Þessi eru hestaheiti í Þorgrímsþulu:
Hrafn ok Sleipnir
hestar ágætir,
Valr ok Léttfeti,
var þar Tjaldari,
Gulltoppr ok Goti,
getit heyrðak Sóta,
Mór ok Lungr með Mari.
Vigg ok Stúfr
var með Skævaði,
þegn knátti Blakkr bera,
Silfrintoppr ok Sinir,
svá heyrðak Fáks of getit,
Gullfaxi ok Jór með goðum.
Blóðughófi hét hestr,
er bera kváðu
öflgan Atriða;
Gils ok Falhófnir,
Glær ok Skeiðbrimir
þar var ok Gyllis of getit.
10.
Þessi öxnaheiti eru í Þorgrímsþulu:
Gamalla öxna nöfn
hefik gerla fregit,
þeira Rauðs ok Hæfis;
Rekinn ok Kyrr,
Himinhrjótr ok Apli,
Arfr ok Arfuni.
11.
Þessir hestar eru enn talðir í Kálfsvísu:
Dagr reið Drösli,
en Dvalinn Móðni,
Hjálmþér Háfeta,
en Haki Fáki;
reið bani Belja
Blóðughófa,
en Skævaði
skati Haddingja.
Vésteinn Vali,
en Vifill Stúfi,
Meinþjófr Mói,
en Morginn Vakri,
Áli Hrafni,
er til íss riðu,
en annarr austr
und Aðilsi
grár hvarfaði
geiri undaðr.
Björn reið Blakki,
en Bjárr Kerti,
Atli Glaumi,
en Aðils Slungni,
Högni Hölkvi,
en Haraldr Fölkvi,
Gunnarr Gota,
en Grana Sigurðr.
12.
Sægr heitir sár,
en Simul stöng,
Bil ok Hjúki
bera hann.
Þat er kallat, at þau sé í tungli.
13.
Fjöturrinn heitir Gleipnir, er honum (Fenrisúlfi) heldr. Gervir váru tveir fjötrar til hans, fyrst þeir Drómi ok Læðingr, ok helt hvárgi. Þá var Gleipnir síðan gerr ór sex hlutum:
Ór kattar dyn
ok ór konu skeggi,
ór fisks anda
ok ór fugla mjólk,
ór bergs rótum
ok ór bjarnar sinum,
ór því var hann Gleipnir gerr.
14.
Flugu hrafnar tveir
af Hnikars öxlum,
Huginn til hanga,
en á hræ Muninn.
15.
Sigmundr tekr nú blóðrefilinn, ok ristu nú í milli sín helluna ok létta eigi fyrr en lokit er at rista, sem kveðit er:
Ristu af magni
mikla hellu
Sigmundr hjörvi
ok Sinfjötli.
Athugasemd:
1. Brot þessi eru tínd saman úr handritum Snorra-Eddu að undanskildu síðasta brotinu, sem er úr Völsunga sögu. Þau eru ýmist leifar af glötuðum Eddukvæðum eða erindi í Eddukvæðastíl, sem hafa farið einstök frá öndverðu. Efnið er bæði úr goðsögum og hetjusögum. (Guðni Jónsson, Eddulyklar 1949) |
|
