Библиотека
 Хронология
 Археология
 Справочники
 Скандинавистика
 Карты
 О сайте
 Новости
 Карта сайта



Письменные источники

 
Bersöglisvísur (Откровенные висы)  

Источник: СИГВАТ ТОРДАРСОН


 

Old Norse
Перевод О. А. Смирницкой
 
1. Vask með gram þeims gumnum
goll bauð dróttinhollum;
(nafn fekk hann) en hröfnum
hræ, þess konungs æfi.
Fullkerska sák falla
(fráneggjum sunr gránum
gaf margan val vargi)
verðung (konungs sverðum).
 
2. Fylgðak þeim, es fylgju,
fémildum gram, vildi
(nú eru þegnar frið fegnir),
feðr þínum, vel, mína.
Vasat á her, með hjörvi
hlið, þas stóðk í miðjum
hrœsinn (skal með hrísi)
hans flokki (við þjokka).
 
3. Gekk við móð hinn mikla,
Mágnús, allt í gögnum
ferð, þars flotnar börðusk,
faðir þinn liði sínu.
Varði hart, en hjörtu
hugfull við þat skullu,
(Áleifr réð svá) jöfra
erfðir (framm at hverfa).
 
4. Hét, sás fell á Fitjum,
fjölgegn ok réð hegna
heiptar rán, en hánum,
Hákon, firar unnu.
Þjóð helt fast á fóstra
fjölblíðs lögum síðan
(enn eru af því minni)
Aðalsteins (búendr seinir).
 
5. Rétt hykk kjósa knáttu
karlfolk ok svá jarla,
af þvít eignum lofða
Áláfar frið gáfu.
Haralds arfi lét haldask
hvardyggr ok sunr Tryggva
lög, þaus lýðar þágu
laukjöfn af þeim nöfnum.
 
6. Ungr, vask með þér, þengill,
þat haust es komt austan;
einn, stillir, mátt alla
jörð hegna, svá fregnisk.
Himin þóttisk þá heiðan
hafa, es landa krafðir,
lofðungs burr, ok lifðir,
landfolk tekit höndum.
 
7. Föður Mágnúss létk fregna
folgin jöfurs dolga
orð, þaus eyru heyrðu
ór, á svik hvé fóru.
Mál bark hvert af heilum
hug, þvít eigi brugðumk,
(ek vissa þó) ossum
(ótta) lánardrótni.
 
8. Skalat ráðgjöfum reiðask
(ryðr þat, konungr) yðrum
(dróttins orð til dýrðar),
döglingr, við bersögli.
Hafa kveðask lög, nema ljúgi
landherr, búendr verri,
endr í Ulfasundum,
önnur, an hézt mönnum.
 
9. Fregnak, at suðr með Sygnum
Sighvatr hefr gram lattan
folkorrostu at freista;
ferk, ef þó skolum berjask.
Förum í vápn ok verjum
vel (tyst) konung, lystir,
(hvé lengi skal) hringum,
(hans grund?) til þess fundar.
 
10. Hverr eggjar þik, harri
heiptar strangr, at ganga
(opt reynir þú) þínum
(þunn stál) á bak málum?
Fastorðr skyli fyrða
fengsæll, vesa þengill,
hœfir heit at rjúfa,
hjaldrmögnuðr, þér aldri.
 
11. Hverr eggjar þik höggva,
hjaldrgengnir, bú þegna?
Ofrausn es þat jöfri
innan lands at vinna.
Engr hafði svá ungum
áðr bragningi ráðit;
rán hykk rekkum þínum
(reiðr 's herr) konungr, leiðask.
 
12. Hætt 's þats allir ætlask
(áðr skal við því ráða)
hárir menn, es heyrik
hót, skjöldungi at móti.
Greypt 's þat 's höfðum hnepta
heldr ok niðr í felda
(slegit hefr þögn á þegna)
þingmenn nösum stinga.
 
13. Gjalt varhuga, veltir,
við þeim's nú ferr hiðra,
þjófs, (skal hönd í hófi)
hölða kytt (of stytta).
Vinr 's sás, varmra benja,
vörnuð býðr, en hlýðið,
tármúteris teitir,
til hvat búmenn vilja.
 
14. Eitt es mál, þats mæla,
minn dróttinn leggr sína
eign á óðal þegna,
öfgask búendr göfgir.
Rán mun seggr, es sína
selr út, í því telja,
flaums at fellidómi
föðurleifð konungs greifum.
 
15. Lát auman nú njóta,
Nóregs, ok gef stórum,
(mál halt) svá sem sælan,
sinjórr, laga þinna.
 
16. Áleifr létumk, jöfra
úrýrr, framask (dýrða
urðu drjúg hins digra
dróttins þing) með hringum;
goll bark jafnt of allan
aldr ok herverk sjaldan
hrygg á hvárri tveggja
hendi flotna sendis.
 
17. Sighvats hugr mun hittask
Harða-Knúts í garði,
mildr nema mjök vel skaldi
Mágnús konungr fagni.
Fórk með feðrum þeira
(fekk mér ungum tunga
golls), vask enn með öllu
óskeggjaðr þá, beggja.
 
18. Syni Áleifs biðk snúðar,
síð kveða aptans bíða
óframs sök (meðal okkar
alt 's háligt), svá mála.
Erum Mágnús vér vægnir,
vildak með þér mildum
(Haralds varðar þú hjörvi
haukey) lifa ok deyja.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
4. Круто правил, к вору
Лют, но люб народу,
Добрым слыл, кто принял
В Фитьяре смерть, воитель.
Крепко помнят бонды
Тот закон, что Хакон
В те поры, Воспитанник
Адальстейна, дал им.
 
5. В князьях, видно, бонды
Не ошиблись, выбрав
Олавов, коль оба
Их добро щадили.
На закон, что бондам
Дали, сын Харальдов
Никогда – и Трюггви
Сын – не посягали.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
8. Нельзя Вам на слово
Правды – ведь радеем,
Вождь, о чести Вашей –
Гневаться – державной.
Коль не лгут, ты хуже
Днесь законы бондам
Даешь, чем те, что прежде
Сулил в Ульвасунде.
 
9. Рад, твердят, Вас Сигват
Отвратить от битвы
В Согне, Магнус. Но с Вами
Скальд, коль нет отступы.
Взяв доспех, без страха
В лязг мечей, за князя
Хоть сейчас мы в отчих
Землях сталь сломаем.
 
10. По чьему же, княже,
Наущенью – в ножны
Спрячь свой меч – не держишь
Злопамятный, слова?
Доблестный да будет
Ствол побед в обетах
Тверд, а слыть неверным,
Вождь, тебе негоже.
 
11. По чьему же, княже,
Наущенью режешь
Скот и – стыд великий! –
Своих разоряешь?
Княжичу негоже
Слух склонять к советам
Злым. Все пуще ропщет
Твой народ, воитель.
 
12. Вождь, не доводи же
До беды. Недобрый
Знак, когда на князя
Седые сердиты.
Беда, коль примолкли
Те, кто прежде предан
Был, уткнули в шубу
Нос и смотрят косо.
 
13. Молвы, витязь смелый,
Берегись, – пусть меру
Знает длань! – что люди
Разносить горазды.
Друг тебя, радетель,
Остерег, сороки
Влаги мертвых. Внемли
Воле бондов, воин!
 
14. Ропщет знать: властитель
Отчину, мол, отнял –
Поднялись повсюду –
У подданных – бонды.
Всяк, кто согнан с выти –
Строг ко многим скорый
Ваш суд – нас, мол, грабят,
Скажет, люди княжьи.

 

Примечания к русскому переводу:

Ствол побед – конунг.

…радетель … сороки влаги мертвых – воин (сорока влаги мертвых – ворон).